Opis standardowych metod amortyzacji

UL — metoda liniowa

Metoda liniowa naliczania amortyzacji używana jest m.in. w Polsce.

Początek amortyzacji

Zależy od typu pro rata temporis określonego przez użytkownika na poziomie planu amortyzacji.

• Jeżeli pro rata = miesiąc (miesiąc) --> Początek naliczania amortyzacji od pierwszego dnia miesiąca, w którym rozpoczyna się amortyzacja. (1)
• Jeżeli pro rata = ½; miesiąc („Połowa miesiąca”) --> Początek naliczania amortyzacji od połowy miesiąca, w którym rozpoczyna się amortyzacja. (2)
• Jeżeli pro rata = ½; kwartał („Połowa kwartału”) --> Początek naliczania amortyzacji od połowy kwartału, w którym rozpoczyna się amortyzacja. (3)
• Jeżeli pro rata = ½; rok („Połowa roku”) --> ½; metoda annuitetowa jest stosowana w roku obrotowym, w którym nastąpiło nabycie (4)
  

(1) Niezależnie od daty rozpoczęcia amortyzacji.
(2) Niezależnie od daty rozpoczęcia amortyzacji, nawet jeżeli jest to pierwszy dzień miesiąca.
(3) Niezależnie od daty rozpoczęcia amortyzacji, nawet jeżeli jest to pierwszy dzień kwartału.
(4) Niezależnie od daty rozpoczęcia amortyzacji lub czasu trwania roku obrotowego.

Czas trwania

Czas trwania określony jest w latach i ich częściach setnych.

Stawka

Stawka amortyzacji nie może być wprowadzona przez użytkownika. Jest ona automatycznie obliczana w następujący sposób: 1 / czas trwania

data zakończenia amortyzacji

Zależy od typu typu pro rata temporis

• Jeżeli pro rata temporis = ½; rok:
  
  Data zakończenia amortyzacji = pierwszy dzień miesiąca daty początkowej dla roku obrotowego następującego po roku obrotowym, w którym nastąpiło nabycie

  + (czas trwania amortyzacji - 0,5)
  Oznacza to ostatni dzień miesiąca.

• Jeżeli pro rata temporis = miesiąc:
  
  Data zakończenia amortyzacji = pierwszy dzień miesiąca, w którym rozpoczęła się amortyzacja plus czas trwania amortyzacji
  
  Oznacza to ostatni dzień miesiąca.
  

• Jeżeli pro rata temporis = ½; miesiąc:
  
  Data zakończenia amortyzacji =
  pierwszy dzień miesiąca, w którym rozpoczęła się amortyzacja plus czas trwania amortyzacji plus 0,5 miesiąca
  
  Oznacza to 15 dni miesiąca
  

• Jeżeli pro rata temporis = ½; kwartał:
  
  Data zakończenia amortyzacji =
  pierwszy dzień kwartału, w którym rozpoczęła się amortyzacja plus czas trwania amortyzacji plus 0,5 kwartału
  
  Oznacza to środek kwartału.

data zakończenia amortyzacji przykłady obliczeń:

Pro rata temporis — proporcjonalnie

Typ pro rata temporis może być określony przez użytkownika lub musi zostać zdefiniowany przez powiązania, jeżeli sama metoda amortyzacji jest również definiowana przez powiązania. Typ ten można modyfikować przez działanie „Zmiana metody”.

Dopuszczalne wartości to:

• Pro rata = miesiąc
• Pro rata = pół miesiąca
• Pro rata = pół kwartału
• Pro rata = pół roku

Odpisy amortyzacyjne

Odpis amortyzacyjny jest równy

wartość amortyzacji * stawka amortyzacji * pro rata temporis (1)

Notatki:

(1) Pro rata temporis jest wyrażona bądź to w ½; roku, bądź w miesiącu, bądź w ½; miesiąca bądź w ½; kwartału.

- wartość amortyzacji = (wartość brutto - wartość rezydualna)
- Jeżeli data zakończenia amortyzacji jest równa daciekońca roku obrotowego i jeśli środek trwały nie jest wydany przed datą zakończenia amortyzacji, wówczas odpisza rok obrotowy = wartość amortyzacji netto .
-Jeżeli wartość amortyzacji netto jest większa od 0 i jeżeli pozostały okres amortyzacji jest równy 0 (jest tak w przypadku, gdy data zakończenia amortyzacji jest wcześniejsza od daty rozpoczęcia roku obrotowego), wówczas odpisza rok obrotowy = wartość amortyzacji netto po to, aby zakończyć naliczanie amortyzacji.

Odpis za rok obrotowy, w którym następuje zbycie jest obliczany w zależności od typu pro rata temporis:

• Jeżeli Pro rata = ½; roku, odpis za rok obrotowy, w którym nastąpiło zbycie równy jest odpisowi za rok obrotowy * 50%.
  Dotyczy to sytuacji, kiedy środek trwały jest wydany w roku obrotowym, w którym przypada data zakończenia jego amortyzacji.
  Podobnie jest w przypadku, jeśli rok obrotowy, w którym następuje zbycie, ma inną długość niż 12 miesięcy.
• Jeżeli Pro rata = miesiąc, wówczas odpis jest naliczany aż do ostatniego dnia miesiąca następującego przed miesiącem wydania lub do dnia wydania, jeżeli jest nim ostatni dzień miesiąca.
• Jeżeli Pro rata = ½; miesiąca, wówczas odpis jest naliczany aż do połowy miesiąca, w którym następuje wydanie. ½; odpisu jest zatem wstrzymany za miesiąc, w którym następuje wydanie.
• Jeżeli Pro rata = ½; kwartału, wówczas odpis za rok obrotowy, w którym następuje zbycie, jest równy odpisowi za rok obrotowy * zmienna stawka procentowa, w zależności od kwartału danego roku obrotowego, w którym następuje wydanie:
  
  - 12.50 % (1 ½; kwartału / 8) jeśli wydanie następuje przed I kwartałem
  - 37.50 % (3 ½; kwartału / 8) jeśli wydanie następuje w II kwartale
  - 62.50 % (5 ½; kwartału / 8) jeśli wydanie następuje w III kwartale
  - 87.50 % (7 ½; kwartału / 8) jeśli wydanie następuje w IV kwartale
  
  Reguła ta może zostać zakwestionowana przez „Regułę wydania”: wydanie w końcu poprzedniego roku obrotowego oraz wydanie w końcu bieżącego roku obrotowego.

Podział odpisu za rok obrotowy na okresy

Jeżeli rok obrotowy podzielony jest na kilka okresów, odpis za rok obrotowy jest podzielony na te okresy. Reguła podziału jest różna i zależna od zastosowanej pro rata temporis:

• Jeżeli pro rata temporis = ½; rok lub miesiąc.
  W tej sytuacji okres rozpoczyna się od pierwszego dnia miesiąca, w którym rozpoczyna się naliczanie amortyzacji.
  
  Odpis za okres = odpis za rok obrotowy
  *(∑ p1 do pc (liczba miesięcy w okresie)
  /∑ p1 do pf (liczba miesięcy w okresie)
  - Suma amortyzacji w poprzednich okresach

• Jeżeli pro rata temporis = ½; miesiąc: lub ½; kwartał.
  W tej sytuacji okres rozpoczyna się od
  
  - bądź środka miesiąca, w którym rozpoczyna się naliczanie amortyzacji, jeżeli pro rata = ½; miesiąc
  - bądź też od środka kwartału (czyli środka drugiego miesiąca kwartału), w którym rozpoczyna się naliczanie amortyzacji, jeżeli pro rata = ½; kwartał.
  
  Odpis za okres = odpis za rok obrotowy
  *(∑ p1 do pc (liczba ½; miesięcy w okresie)
  /∑ p1 do pf (liczba ½; miesięcy w okresie)
  - Suma amortyzacji w poprzednich okresach

p1 do pc = od pierwszego okresu w roku obrotowym aż do bieżącego okresu włącznie (1)
p1 do pf = od pierwszego okresu w roku obrotowym aż do ostatniego okresu w roku obrotowym.

(1) Pod warunkiem że środek trały jest wydany w roku obrotowym przed tym bieżącym okresem lub jest całkowicie zamortyzowany w roku obrotowym przed tym bieżącym okresem. Z tego powodu okres wstrzymany to minimum jeden z trzech następujących okresów:
- okres, w którym amortyzacja jest zakończona, jeśli data zakończenia amortyzacji należy do przedziału [początek okresu - koniec okresu]
- okres, w którym następuje wydanie środka, jeśli data wydania należy do przedziału [początek okresu - koniec okresu]
- bieżący okres

Dla tej metody amortyzacji waga okresu nie jest brana pod uwagę.

Przegląd planu amortyzacyjnego

• Jeżeli zmiana metody następuje w roku obrotowym, w którym środek był nabyty (roku obrotowym do którego należy data rozpoczęcia amortyzacji):
  
  - metoda amortyzacji pozostaje metodą liniową
  -odpis za rok obrotowy jest obliczany w oparciu o nowe parametry
  - otwarte okresy w sposób „naturalny” obciążone będą różnicami w odpisie za rok obrotowy

• Jeżeli zmiana metody następuje w roku obrotowym, który następuje po roku, w którym środek był nabyty lub jeśli następuje rewaluacja wartości amortyzacji lub też środek trwały traci wartość:
  - metoda amortyzacji zmienia się z metody liniowej na rezydualną,
  - poza utratą wartości środka, która powoduje zmianę planu amortyzacji od początku następnego okresu, inne możliwe działania (zmiana metody, aktualizacja bazy amortyzacji, rewaluacja) powodują zmiany planu amortyzacji na początku bieżącego okresu.
  - Opisy za rok obrotowy będą równe:

łącznej kwocie amortyzacji za okresy zamknięte
+
„pozostałemu” odpisowi za rok obrotowy obliczony po zmianie planu amortyzacji

Przykłady

Przykład 1

• Wartość brutto 10 000
• Wartość rezydualna: 0
• Data rozpoczęcia amortyzacji: 14/02/2005
• Okres amortyzacji: 7 lat --> stawka: (1/7) = 14,28571 %
• Typ pro rata temporis: ½; roku --> Data zakończenia amortyzacji: 30/06/2012
  
  

(1) (10 000,00 * 14,28571%) / 2 = 714,29
(2) 10 000,00 * 14,28571% = 1428,57
(3) 10 000,00 - 9285,71 = 714,29

Przykład 2

• Wartość brutto 10 000
• Wartość rezydualna: 0
• Data rozpoczęcia amortyzacji: 14/02/2005
• Okres amortyzacji: 7 lat --> stawka: (1/7) = 14,28571 %
• Typ pro rata temporis: ½; miesiąc --> Data zakończenia amortyzacji: 31/01/2012

(1) 10 000,00 * 14,28571% * 11/12 = 1309,52
(2) 10 000,00 * 14,28571% = 1428,57
(3) 10 000,00 - 9880,94 = 119,06

Przykład 3

• Wartość brutto 10 000
• Wartość rezydualna: 0
• Data rozpoczęcia amortyzacji: 14/02/2005
• Okres amortyzacji: 7 lat --> stawka: (1/7) = 14,28571 %
• Typ pro rata temporis: ½; miesiąca --> Data zakończenia amortyzacji: 15/02/2012

(1) 10 000,00 * 14,28571% * 21 ½; miesiąca /24 ½; miesiąca = 1250,00
(2) 10 000,00 * 14,28571% = 1428,57
(3) 10 000,00 - 9821,42 = 178,58
(4) 1250,00 * 3/21 = 178,57 (3/21 dla środka trwałego jest przypisane do 3 ½; miesięcy w tym kwartale)
(5) 1250,00 * 9/21 = 535,71 - 178,57 = 357,14
(6) 1250,00 * 15/21 = 892,86 - 535,71 = 357,15
(7) 1250,00 * 21/21 = 1250,00 - 892,86 = 357,14

UD — metoda malejącego salda (degresywna)

Metoda malejącego salda (degresywna) naliczania amortyzacji używana jest w Wielkiej Brytanii oraz USA.

Początek amortyzacji

Zależy od typu pro rata temporis określonego przez użytkownika na poziomie planu amortyzacji.

• Jeżeli pro rata = miesiąc (miesiąc) --> Początek naliczania amortyzacji od pierwszego dnia miesiąca, w którym rozpoczyna się amortyzacja. (1)
• Jeżeli pro rata = ½; miesiąc („Połowa miesiąca”) --> Początek naliczania amortyzacji od połowy miesiąca, w którym rozpoczyna się amortyzacja. (2)
• Jeżeli pro rata = ½; kwartał („Połowa kwartału”) --> Początek naliczania amortyzacji od połowy kwartału, w którym rozpoczyna się amortyzacja. (3)
• Jeżeli pro rata = ½; rok („Połowa roku”) --> ½; metoda annuitetowa jest stosowana w roku obrotowym, w którym nastąpiło nabycie (4)
  

(1) Niezależnie od daty rozpoczęcia amortyzacji.
(2) Niezależnie od daty rozpoczęcia amortyzacji, nawet jeżeli jest to pierwszy dzień miesiąca.
(3) Niezależnie od daty rozpoczęcia amortyzacji, nawet jeżeli jest to pierwszy dzień kwartału.
(4) Niezależnie od daty rozpoczęcia amortyzacji lub czasu trwania roku obrotowego.

Czas trwania

Czas trwania określony jest w latach i ich częściach setnych.

Przykłady:

• 5 na 5 lat
• 3,5 na 3 lata i 6 miesięcy
• 6,66 na 6 lat i 8 miesięcy

Stawka

Stawka amortyzacji nie może być wprowadzona przez użytkownika. Jest ona automatycznie obliczana w oparciu o współczynnik przyśpieszenia w sposób następujący:

(1 / czas trwania) * współczynnik przyśpieszenia

Ten współczynnik przyśpieszenia musi być określony przez użytkownika lub zdefiniowany przez powiązania (szczególnie jeśli sam tryb jest definiowany przez powiązania). Typ ten można modyfikować przez działanie „Zmiana metody”.

Odpowiada on współczynnikowi zmniejszania stosowanemu we francuskiej metodzie amortyzacji o zmniejszających się odpisach. Każdy z nich może mieć wartość:
- 1,25
- 1,50
- 1,75
- 2

data zakończenia amortyzacji

Zależy od typu typu pro rata temporis

• Jeżeli pro rata temporis = ½; rok:
  
  Data zakończenia amortyzacji = pierwszy dzień miesiąca daty początkowej dla roku obrotowego następującego po roku obrotowym, w którym nastąpiło nabycie

  + (czas trwania amortyzacji - 0,5)
  Oznacza to ostatni dzień miesiąca.

• Jeżeli pro rata temporis = miesiąc:
  
  Data zakończenia amortyzacji = pierwszy dzień miesiąca, w którym rozpoczęła się amortyzacja plus czas trwania amortyzacji
  
  Oznacza to ostatni dzień miesiąca.
  
• Jeżeli pro rata temporis = ½; miesiąc:
  
  Data zakończenia amortyzacji =
  pierwszy dzień miesiąca, w którym rozpoczęła się amortyzacja plus czas trwania amortyzacji plus 0,5 miesiąca
  
  Oznacza to 15 dni miesiąca
  
• Jeżeli pro rata temporis = ½; kwartał:
  
  Data zakończenia amortyzacji =
  pierwszy dzień kwartału, w którym rozpoczęła się amortyzacja plus czas trwania amortyzacji plus 0,5 kwartału
  
  Oznacza to środek kwartału.
  

data zakończenia amortyzacji przykłady obliczeń:

Pro rata temporis — proporcjonalnie

Typ pro rata temporis może być określony przez użytkownika lub musi zostać zdefiniowany przez powiązania, jeżeli sama metoda amortyzacji jest również definiowana przez powiązania. Typ ten można modyfikować przez działanie „Zmiana metody”.

Dopuszczalne wartości to:

• Pro rata = miesiąc
• Pro rata = pół miesiąca
• Pro rata = pół kwartału
• Pro rata = pół roku

Odpisy amortyzacyjne

Odpisy amortyzacyjne równe są wyższej spośród poniższych wartości:

• wartość amortyzacji netto * stawka amortyzacji * pro rata temporis
• wartość amortyzacji netto * (okres trwania dla roku obrotowego / pozostały okres trwania)

Notatki:

- Wartość amortyzacji netto = (wartość netto - wartość rezydualna)

- Rezydualna wartość amortyzacji równa jest czasowi trwania z przedziału [data rozpoczęcia amortyzacji w roku obrotowym - data zakończenia amortyzacji]

- Jeżeli data zakończenia amortyzacji jest równa dacie końcowejroku obrotowego i jeśli środek trwały nie jest wydany przed datą zakończenia amortyzacji, wówczas odpisza rok obrotowy równy jest wartości nettoamortyzacji.

-Jeżeli wartość amortyzacji netto jest większa od 0 i jeżeli pozostały okres amortyzacji jest równy 0 (jest tak w przypadku, gdy data zakończenia amortyzacji jest wcześniejsza od daty rozpoczęcia roku obrotowego), wówczas odpisza rok obrotowy równy jest wartość amortyzacji netto po to, aby zakończyć naliczanie amortyzacji.

Odpis za rok obrotowy, w którym następuje zbycie jest obliczany w zależności od typu pro rata temporis:

• Jeżeli Pro rata = ½; roku, odpis za rok obrotowy, w którym nastąpiło zbycie równy jest odpisowi za rok obrotowy * 50%.
  Dotyczy to sytuacji, kiedy środek trwały jest wydany w roku obrotowym, w którym przypada data zakończenia jego amortyzacji.
  Podobnie jest w przypadku, jeśli rok obrotowy, w którym następuje zbycie, ma inną długość niż 12 miesięcy.
• Jeżeli Pro rata = miesiąc, wówczas odpis jest naliczany aż do ostatniego dnia miesiąca następującego przed miesiącem wydania lub do dnia wydania, jeżeli jest nim ostatni dzień miesiąca.
• Jeżeli Pro rata = ½; miesiąca, wówczas odpis jest naliczany aż do połowy miesiąca, w którym następuje wydanie. ½; odpisu jest zatem wstrzymany za miesiąc, w którym następuje wydanie.
• Jeżeli Pro rata = ½; kwartału, wówczas odpis za rok obrotowy, w którym następuje zbycie, jest równy odpisowi za rok obrotowy * zmienna stawka procentowa, w zależności od kwartału danego roku obrotowego, w którym następuje wydanie:
  
  - 12,50 % (1 ½; kwartału / 8) jeśli wydanie następuje w I kwartale
  - 37,50 % (3 ½; kwartału / 8) jeśli wydanie następuje w II kwartale
  - 62,50 % (5 ½; kwartału / 8) jeśli wydanie następuje w III kwartale
  - 87,50 % (7 ½; kwartału / 8) jeśli wydanie następuje w IV kwartale
  Regułę można modyfikować poprzez „Regułę wydania”: wydanie w końcu poprzedniego roku obrotowego oraz wydanie w końcu bieżącego roku obrotowego.

Jeżeli zmiana metody następuje w trakcie roku obrotowego (zmiana długości okresu amortyzowania, współczynnika przyśpieszenia, typu pro rata, daty rozpoczęcia amortyzacji), jest ona wdrażana od początku roku obrotowego: odpis za rok obrotowy jest zatem ponownie obliczany z wykorzystaniem nowej metody.

Podział odpisu za rok obrotowy na okresy

Jeżeli rok obrotowy podzielony jest na kilka okresów, odpis za rok obrotowy jest podzielony na te okresy. Podział ten stosuje się w oparciu o następującą regułę:

• Pro rata temporis = ½; rok lub miesiąc:. W tej sytuacji okres rozpoczyna się od pierwszego dnia miesiąca, w którym rozpoczyna się naliczanie amortyzacji.
  
  Odpis za okres = odpis za rok obrotowy
  *(∑ p1 do pc (liczba miesięcy w okresie)
  /∑ p1 do pf (liczba miesięcy w okresie)
  - Suma amortyzacji w poprzednich okresach
• Pro rata temporis = ½; miesiąc: lub ½; kwartał. W tej sytuacji okres rozpoczyna się od
  
  - bądź środka miesiąca, w którym rozpoczyna się naliczanie amortyzacji, jeżeli pro rata = ½; miesiąc
  - bądź też od środka kwartału (czyli środka drugiego miesiąca kwartału), w którym rozpoczyna się naliczanie amortyzacji, jeżeli pro rata = ½; kwartał.
  
  Odpis za okres = odpis za rok obrotowy
  *(∑ p1 do pc (liczba ½; miesięcy w okresie)
  /∑ p1 do pf (liczba ½; miesięcy w okresie)
  - Suma amortyzacji w poprzednich okresach

p1 do pc = od pierwszego okresu w roku obrotowym aż do bieżącego okresu włącznie (1)
p1 do pf = od pierwszego okresu w roku obrotowym aż do ostatniego okresu w roku obrotowym.

(1) Pod warunkiem że środek trały jest wydany w roku obrotowym przed tym bieżącym okresem lub jest całkowicie zamortyzowany w roku obrotowym przed tym bieżącym okresem. Z tego powodu okres wstrzymany to minimum jeden z trzech następujących okresów:
- okres, w którym amortyzacja jest zakończona, jeśli data zakończenia amortyzacji należy do przedziału [początek okresu - koniec okresu]
- okres, w którym następuje wydanie środka, jeśli data wydania należy do przedziału [początek okresu - koniec okresu]
- bieżący okres

Dla tej metody amortyzacji waga okresu nie jest brana pod uwagę.

Przykłady

Przykład 1

• Wartość brutto 10 000
• Wartość rezydualna: 0
• Data rozpoczęcia amortyzacji: 03/04/2006
• Współczynnik przyspieszenia 2
• Okres amortyzacji: 5 lat --> stawka: (1/5) * 2 = 40%
• Typ pro rata temporis: ½; roku

Datą zakończenia amortyzacji determinowaną przez Sage X3 będzie: 30/06/2011

(1) 10 000,00 * 40% * 50% lub 6/12 = 2000,00
(2) 8000,00 * 40% = 3200,00
(3) 4800,00 * 40% = 1920,00
(4) 2880,00 * 40% = 1152,00 (równe 2880,00 * 12 / 30 = 1152,00)
(5) 1728,00 * 12 / 18 = 1152,00, jako że jest to wartość większa od 1728,00 * 40% = 691,20
(6) 576,00 * 6 / 6 = 576,00

Jeżeli wydanie tego środka nie następuje w roku 2010bez względu na datę wydania:

(7) 1728,00 * 12 / 18 = 1152,00 * 50% lub 6/12th = 576,00 (50% lub 6/12 ponieważ ½; odpisu za rok obrotowy, w którym następuje wydanie środka trwałego).

Jeżeli wydanie tego środka nie następuje w roku 2011bez względu na datę wydania:

(7) 576,00 * 6 / 6 = 576,00 * 50% = 288,00 (50% ponieważ ½; odpisu za rok obrotowy, w którym następuje wydanie środka trwałego)

Przykład 1 (ciąg dalszy)

Plan amortyzacji, jeżeli lata obrotowe podzielono na kwartały

(1) 2000,00 * 3/9 = 666,67 (3/9 ponieważ na ten kwartał przypadają 3 miesiące)
(2) 2000,00 * 6/9 = 1333,33 - 666,67= 666,66
(3) 2000,00 * 9/9 = 2000,00 - 1333,33 = 666,67
(4) 576,00 * 3/6 = 288,00
(5) 576,00 * 6/6 = 576,00 - 288,00 = 288,00

Gdyby rok obrotowy był podzielony na miesiące (miesięczne zlecenia), podział odpisu za rok obrotowy byłby przeprowadzony w ten sam sposób, tj. przy zastosowaniu pro rata na miesiące: pierwszy odpis amortyzacyjny przypadałby na kwiecień 2006.

Przykład 2

• Wartość brutto 10 000
• Wartość rezydualna: 0
• Data rozpoczęcia amortyzacji: 03/04/2006
• Współczynnik przyspieszenia 1,5
• Okres amortyzacji: 3 lata --> stawka: (1/3) * 1,5 = 50%
• Typ pro rata temporis: ½; kwartału
  

Datą zakończenia amortyzacji determinowaną przez Sage X3 będzie: 15/05/2009

(1) 10 000,00 * 50% * 5/8 = 3125,00 (5/8 = 5 ½; kwartałów spośród 8)
(2) 6875,00 * 50% = 3437,50
(3) 3437,50 * 8 / 11 = 2500,00 ponieważ jest to wartość większa od 3437,50 * 50% = 1 718,75
(4) 937,50 * 3/3 = 937,50

Jeżeli wydanie tego środka nie następuje w roku 2008bez względu na datę wydania:

(5) 3437,50 * 8 / 11 = 2500,00 * 12,50% = 312,50 (12,50% = 1 ½; kwartału / 8 ½; kwartału)

Jeżeli wydanie tego środka nie następuje w roku 2009bez względu na datę wydania:

(6) 937,50 * 3 / 11 = 937,50 * 62.5% = 585,94 (62,5% = 5 ½; kwartału / 8 ½; kwartału)

Przykład 2 (ciąg dalszy)

Plan amortyzacji, jeżeli lata obrotowe podzielono na kwartały

(1) 3125,00 * 3/15 = 625,00 (3/15 ponieważ 3 ½; miesięcy w tym kwartale)
(2) 3125,00 * 9/15 = 1875,00 - 625,00= 1250,00
(3) 3125,00 * 15/15 = 3125,00 - 1875,00 = 1250,00
(4) 937,50 * 6/9 = 625,00 (6/9 ponieważ 6 ½; miesięcy w tym kwartale oraz 9 ½; miesięcy do daty zakończenia amortyzacji)

(5) 937,50 * 9/9 = 937,50 - 625,00 = 312,50

Gdyby rok obrotowy był podzielony na miesiące (miesięczne zlecenia), podział odpisu za rok obrotowy byłby przeprowadzony w ten sam sposób, tj. przy zastosowaniu pro rata na ½; miesiąca:

• 05/2006 = 3125,00 * 1/15 = 208,33
• 06/2006 = 3125,00 * 3/15 = 625,00 - 208,33 = 416,67
• …

Przykład 3

• Wartość brutto 10 000
• Wartość rezydualna: 0
• Data rozpoczęcia amortyzacji: 03/04/2006
• Współczynnik przyspieszenia 1,5
• Okres amortyzacji: 3 lata --> stawka: (1/3) * 1,5 = 50%
• Typ pro rata temporis: ½; miesiąca
  

Datą zakończenia amortyzacji determinowaną przez Sage X3 będzie: 15/04/2009

(1) 10 000,00 * 50% * 17/24 = 3541,67 (17/24 = 17 ½; miesięcy spośród 24)
(2) 6458,33 * 50% = 3229,17
(3) 3229,16 * 24 / 31 = 2499,99 ponieważ jest to wartość większa od 3229,16 * 50% = 1614,58
(4) 729,17 * 7/7 = 729,17

Jeżeli wydanie tego środka następuje dnia 03/24/2008:

(5) 3229,16 * 5 / 31= 520,83 (5 / 31 = 5 ½; miesięcy w roku 2008)

Jeżeli wydanie tego środka następuje dnia 14.07.09:

+-96(6) Data wydania 07/14/2009 > Data zakończenia amortyzacji 04/15/2009, a więc pro rata temporis nie stosuje się dla daty wydania.

Przykład 3 (ciąg dalszy)

Plan amortyzacji, jeżeli lata obrotowe podzielono na kwartały

(1) 3541,67 * 5/17 = 1041,67 (5/17 ponieważ 5 ½; miesięcy przypada na ten kwartał)
(2) 3541,67 * 11/17 = 2291,67 - 1041,67= 1250,00
(3) 3541,67 * 17/17 = 3541,67 - 2291,67 = 1250,00
(4) 729,17 * 6/7 = 625,00 (6/7 ponieważ 6 ½; miesięcy przypada na ten kwartał)
(5) 729,17 * 7/7 = 729,17 - 625,00 = 104,17

Gdyby rok obrotowy był podzielony na miesiące (miesięczne zlecenia), podział odpisu za rok obrotowy byłby przeprowadzony w ten sam sposób, tj. przy zastosowaniu pro rata na ½; miesiąca.

SO — metoda sumy cyfr rocznych (SOYD)

Degresywna metoda amortyzacji wykorzystywana w różnych krajach (Wielka Brytania, USA, Hiszpania).
Dopuszcza się ją również w rachunkowości polskiej.

Początek amortyzacji

Pierwszy dzień miesiąca, określony w dacie rozpoczęcia amortyzacji, chyba że plan / kontekst amortyzacji zarządzany jest w okresach tygodniowych. W takim przypadku jest to pierwszy dzień tego tygodnia (poniedziałek), na który przypada początek amortyzacji.

Czas trwania

Ponieważ stawka amortyzacji określana jest jako suma wartości dla każdego roku obrotowego, okres musi zostać wyrażony w pełnych latach.

Stawka

Stawka degresywna nie może być wprowadzona przez użytkownika i jest określana w sposób następujący:

Wartość dla danego roku / suma wartości rocznych za okres trwania amortyzacji

Przykład:
Dla okresu pięcioletniego stawka stosowana w drugim roku to 4/15. Tak więc:

- suma wartości dla pięciu lat to: 5 + 4 + 3 + 2 + 1 = 15

- wartość w drugim roku wynosi 4

W przypadku rozpoczęcia amortyzowania w trakcie roku obrotowego lub w przypadku roku obrotowego z różnicą 12 miesięcy stosować można dwie stawki amortyzacji w tym samym roku obrotowym.

data zakończenia amortyzacji

Zależy od typu pro rata temporis.

• Jeżeli pro rata temporis wyrażono w miesiącach:
  
  Data zakończenia amortyzacji = pierwszy dzień miesiąca, w którym rozpoczęła się amortyzacja plus czas trwania amortyzacji w miesiącach.
  Oznacza to, że amortyzacja jest naliczana na koniec miesiąca.

• Jeżeli pro rata temporis wyrażono w tygodniach:
  
  Data zakończenia amortyzacji = to pierwszy dzień tego tygodnia (poniedziałek), na który przypada początek amortyzacji plus (czas trwania amortyzacji * 52 tygodnie).
  Oznacza to, że amortyzacja jest naliczana na koniec tygodnia (niedziela).

data zakończenia amortyzacji przykłady obliczeń:

Pro rata temporis — proporcjonalnie

W większości przypadków czas wyrażony jest w miesiącach.
Wyjątkiem jest kiedy plan / kontekst amortyzacji jest zarządzany w tygodniach: czas jest wówczas również wyrażony w tygodniach.

Pro rata temporis ma zastosowanie w następujących przypadkach:

• Podczas roku obrotowego, w którym nastąpiło nabycie, jeśli początek amortyzacji nie przypada na pierwszy dzień roku obrotowego.
• Kiedy czas trwania roku obrotowego wykazuje roczną lub 52-tygodniową różnicę, jeśli plan / kontekst amortyzacji zarządzany jest w okresach tygodniowych.
• W trakcie roku, w którym następuje zbycie: odpis amortyzacyjny naliczany jest aż do dnia wydania środka, jeśli jest to ostatni dzień miesiąca; jeśli nie, odpis amortyzacyjny naliczany jest do końca miesiąca, następującego bezpośrednio przed wydaniem.
  Regułę można modyfikować poprzez „Regułę wydania”: wydanie w końcu poprzedniego roku obrotowego oraz wydanie w końcu bieżącego roku obrotowego.
  
  Jeżeli plan / kontekst amortyzacji jest zarządzany tygodniowo, odpis amortyzacyjny naliczany jest do końca tego tygodnia (niedzieli), w którym jest data wydania środka. Jak wspomniano wcześniej, regułę tę, można modyfikować poprzez „Regułę wydania”: wydanie w końcu poprzedniego roku obrotowego oraz wydanie w końcu bieżącego roku obrotowego.

Odpisy amortyzacyjne